Masyw Rysów posiada trzy wierzchołki. Najwyższy z nich (tzw. środkowy – 2503 m n.p.m.) leży po stronie słowackiej, podobnie jak najniższy wierzchołek południowo-wschodni (2473 m). Na granicy polsko-słowackiej znajduje się średni co do wysokości, północno-zachodni wierzchołek o wysokości 2499 m n.p.m., który jest najwyżej położonym punktem Polski.
Rysy odznaczają się bardzo pokaźną wysokością względną, wznosząc się ponad 1100 metrów nad powierzchnię Morskiego Oka. Jest to największa deniwelacja w polskich Tatrach.
Znajdujący się w Tatrach Wysokich masyw Rysów leży na południowy wschód od Morskiego Oka w punkcie zwornikowym głównego grzbietu Tatr i grani odchodzącej od niego ku północy, w której tkwią Niżnie Rysy i Żabie Szczyty (Wyżni i Niżni). U stóp leżą: Dolina Rybiego Potoku, Dolina Białej Wody i Dolina Mięguszowiecka. Od północy oddziela go od Niżnich Rysów Przełęcz pod Rysami, od zachodu od Żabiego Konia Żabia Przełęcz, a od południowego wschodu od Ciężkiego Szczytu w masywie Wysokiej szerokie siodło Wagi. Na wschodnią stronę opada z Rysów 500-metrowa ściana skalna, w której znajdują się liczne drogi wspinaczkowe.
W zachodniej grani Rysów powyżej Żabiej Przełęczy wyodrębniają się trzy Turnie nad Żabią Przełęczą: Zachodnia Turnia nad Żabią Przełęczą, Pośrednia Turnia nad Żabią Przełęczą i najwyższa Wschodnia Turnia nad Żabią Przełęczą. Od północno-zachodniego szczytu Rysów turnie te są oddzielone Przełączką nad Turniami . Przełączka pomiędzy dwoma wyższymi wierzchołkami Rysów nosi nazwę Zadniej Przełączki w Rysach, natomiast pomiędzy najwyższym i najniższym wierzchołkiem znajduje się Pośrednia Przełączka w Rysach. Na południowy wschód od najniższego wierzchołka grań kieruje się poprzez Przednią Przełączkę w Rysach do Kopy nad Wagą, a następnie opada na Wagę.
źródło Wikipedia
Mapa
W skrócie - filmowo
Morskie Oko - Jest to jezioro pochodzenia polodowcowego o charakterze karowo-morenowym. Wypełnia wydrążoną przez lodowce misę skalną, zamkniętą od północy ryglem, na którym leży wał moreny czołowej. Morskie Oko ma powierzchnię 34,93 ha, długość 862 m, szerokość 568 m, a w najgłębszym miejscu osiąga 50,8 m (pomiary WIG z końca kwietnia 1934 przy bardzo wysokim stanie wody w obliczeniach Józefa Szaflarskiego). Nowsze sondowanie przeprowadzone przez Adama Choińskiego określiło głębokość na 51,8 m. Owalny kształt jeziora zaburzają nieco stożki usypiskowe u wylotu większych żlebów[2]: Marchwicznego, Żabiego (Biały Piarżek), a zwłaszcza Szerokiego Żlebu (Mały Piarżek, zwany częściej Półwyspem Miłości). Od południa pod ścianami Mięguszowieckich Szczytów i Cubryny piętrzą się, częściowo porośnięte kosodrzewiną, masywne stożki piargowe nazywane łącznie Wielkim Piargiem[5]. Dno jeziora zasłane jest przy brzegach głazami, niżej żwirem i piaskiem, a poniżej około 40 metrów warstwą ciemnego mułu, ze szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi, o miąższości do kilkudziesięciu centymetrów. Średnie nachylenie stoków pod powierzchnią wody wynosi 15°20′. źródło
Czarny Staw pod Rysami - Zbliżone kształtem do koła jezioro położone jest na wysokości 1583 m n.p.m., czyli 188 m wyżej niż lustro wody Morskiego Oka. Powierzchnia Czarnego Stawu wynosi ok. 20,64 ha, głębokość maksymalna – 76,4 m (co daje drugie miejsce w Tatrach, a czwarte w Polsce), pojemność 7 761 700 m³ wody. Jezioro zamknięte jest wyraźnym progiem skalnym, zbudowanym z mocno wygładzonych przez egzarację skał. Jest to efekt działań lodowca, który utworzył w tym miejscu tzw. mutony (ta forma skalna nazywana jest też barańcem). Nimi spadają niewielkimi kaskadami wody Czarnego Stawu, tworząc wodospad nazywany Czarnostawiańską Siklawą.
Bezpośrednio nad jeziorem wznoszą się ściany Kazalnicy (wysokość ściany wynosi 576 m). Kocioł Czarnego Stawu otacza grań od Mięguszowieckiego Szczytu Czarnego przez Wołowy Grzbiet, Rysy, Niżnie Rysy i Żabią Grań z Żabim Szczytem Wyżnim, Żabim Mnichem aż po Owcze Turniczki.
źródło
Galeria Gankowa - (słow. Gáleria Ganku, niem. Galerie, węg. Karzat) – lekko pochylona galeria pochodzenia tektonicznego na północno-zachodniej ścianie Małego Ganku, jednego z trzech wierzchołków szczytu Ganek, leżącego w głównej grani Tatr Wysokich. Galeria Gankowa położona jest ok. 180 m poniżej wierzchołka. Opada z niej wysoka (ok. 300 m) ściana w kierunku górnego piętra Doliny Ciężkiej (Ťažká dolina, odgałęzienie Doliny Białej Wody).
Ściana Galerii Gankowej odegrała ważną rolę w rozwoju taternictwa. Pierwsze odnotowane wejście turystyczne: Ludwik Chałubiński, Bartłomiej Obrochta, Wojciech Roj pod koniec lat siedemdziesiątych XIX wieku. Weszli oni na Galerię Gankową przy nieudanej próbie wejścia na Ganek. Być może już wcześniej na Galerię Gankową dotarł za kozicami Stach Sieczka, ojciec Macieja Sieczki[1].
Obecnie przez północno-zachodnie ściany Galerii poprowadzono wiele dróg taternickich o najwyższych skalach trudności, znacznie trudniejszych od drogi pierwszych zdobywców.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz